تصفیه لجن
مواد جامد تولید شده از واحدهای تصفیه خانه فاضلاب معمولا از واحدهای آشغال گیر، دانه گیر، ته نشینی اولیه و ته نشینی ثانویه می باشند.
لجن تولید شده از واحدهای ته نشینی اولیه و ثانویه تصفیه خانه های فاضلاب شهرب به شرح زیر تصفیه و تثبیت می شوند:
• تثبیت لجن از طریق هاضم های هوازی و بی هوازی
• آب گیری از لجن تصفیه فاضلاب و در نهایت خشک کردن لجن
لجن تولید شده از آشغال گیر و دانه گیر معمولا به صورت غیر آلی یا معدنی و به میزان کم بوده و در جابه جایی و تصفیه آن مشکلی پیش نمی آید. ولی لجن تولید شده از واحدهای ته نشینی اولیه و ثانویه از لحاظ وزنی و حجمی و نوع ترکیبات آلی متفاوت می باشد. بنابراین هدف از تصفیه لجن کاهش آب و مواد آلی آن می باشد. روش های حذف آب لجن شامل موارد ذیل می باشد:
• غلیظ سازی
• آب گیری
• خشک نمودن
:روش های کاهش مواد آلی لجن
• هضم هوازی یا بی هوازی
• سوزاندن یا اکسیداسیون
مقادیر لجن که از واحدهای تصفیه خانه فاضلاب تولید می شود به طور گستره ای تغییر می کند.
مقدار لجن و ویژگی های آن به منبع تولید لجن، سن و نوع فرآیندی که در حذف لجن بکار گرفته شده است بستگی دارد.
ویژگی لجن معمولا بستگی به فاکتورهای زیر دارد:
• مواد جامد موجود در لجن و وزن مخصوص آن
• درصد مواد آلی و مواد معدنی موجود در آن
این مشخصات همچنین به منبع اصلی تولید لجن بستگی دارد.
هضم لجن
محتوی آلی موجود در لجن با نوع ماده آلی که در اصل در فاضلاب خام وجود دارد فرق دارد. بوی بسیار زننده لجن به کسر مواد آلی موجود در لجن و فساد آن برمیگردد.
هضم بی هوازی لجن
در هضم لجن، فرآیند بی هوازی از جمله پرکاربردترین متدهایی است که برای تجزیه و تثبیت محتوا آلی و غیر آلی بکار می رود. این فرآیند در غیاب مولکول اکسیژن صورت می گیرد و مواد آلی موجود در لجن اولیه و ثانویه به صورت بیولوژیکی به فرآورده های نهایی تثبیت شده مانند متان و دی اکسید کربن تبدیل می شود.
هضم هوازی
تثبیت لجن تولید شده از سیستم های تصفیه بیولوژیکی که در شرایط نرمال مورد استفاده قرار می گیرند را می توان در مورد کارخانجات کوچک از طریق فرآیند هوازی انجام داد.
لایه محل خشک کردن لجن
آب گیری لجن تصفیه شده به طور نرمال برروی لایه های محل خشک سازی لجن یعنی جایی که تامین فضای کافی مقرون به صرفه نباشد صورت می گیرد. لجن تصفیه شده بر روی شن های زه کشی شده و بستر ماسه ای صورت می گیرد. ضخامت لایه لجن معمولا بین 15 تا 20 سانتی متر است. محتوا آب لجن را می توان تا 70 درصد کاهش داد در حالی که حجم لجن را می توان تا بیش از 60 درصد کاهش داد.