تصفیه فاضلاب کارخانه قند و شکر

صنعت تولید شکر فرآیندی فصلی بوده، شکر از نیشکر یا چغندر تولید می شود. تولید این محصول تا حد 100 روز در سال محدود می شود. به علت فصلی بودن تولید این محصول، صنعت شکر مشکلات ویژه ای برای کنترل آلودگی از خود نشان می دهد.
نیشکر بریده شده از زمین پس از شست وشو با آب به قطعات کوچک تری تقسیم می شود و به منظور استخراج شیره ی خام، فشرده می شود. این عمل سبب تولید محصول زائدی به شکل تفاله شده که ماده خام برای تولید کاغذ می باشد. این شیره تا 102 درجه سانتیگراد گرم شده و PH آن توسط آهک در تنظیم می شود. سپس به منظور حذف جامدات معلق و آهک واکنش نیافته از شیره قند، وارد زلال سازهای سینی دار شده و به حالت سکون باقی می ماند. لجن تولید شده به این روش به نام لجن آهک شناخته می شود. این لجن در فیلترهای خلاء آبگیری شده و مایع بدست آمده از آن بازیابی می شود. لجن آهک آبگیری شده دفع می شود. رنگ زرد کمرنگ شیره ی فیلتر شده توسط دی اکسیدسولفور تصفیه می شود. همچنین ممکن است از کربناسیون دوگانه نیز استفاده شود. شیره ی حاصل در ابتدا تحت حرارت بیشتری قرار گرفته تا رطوبت آن گرفته شود و سپس به منظور حذف بیشتر رطوبت و افزایش جامدسازی، از میان حوض خلاء و کریستال کننده ، عبور داده می شود. سانتریفیوژ کردن این شیره، کریستال ها را از رطوبت باقیمانده جدا می نماید. این ماده به نام ملاس معروف بوده .بلورهای شکر چسبیده به دیواره ی سانتریفوژ، تراشیده می شود و پس از الک شدن درجه بندی می شود و در کیسه های مخصوص بسته بندی می شود.
حداکثر مصرف آب در هر روز به ازائ هر تن نیشکر خرد شده برابر با 20-27 مترمکعب در فرآیندهای مختلف کارخانه است.و حدود 85 درصد از این آب مصرفی به فاضلاب تبدیل می شود.
مشخصات جریان فاضلاب تولید شده از واحدهای بهره برداری مختلف در جدول زیر آورده شده است.

پارامتر	محدوده مقدار
حرارت	30-40
PH	4.6-6
جامدات محلول	1000-1200 mg/l
جامدات معلق	250-300 mg/l
روغن و گریس	5-10 mg/l
COD	3000-6000 mg/l
BOD	2000-5000 mg/l

دفع مستقیم به کانال یا جریانهای مجاور این صنایع منجر به ماندابی (ایستایی) و تولید بوهای ناخوشایند می شود. این فاضلاب سیاه رنگ نیز می شود. مشخصات فاضلاب نشان دهنده ی آن است که فاضلاب می تواند باعث آلودگی و همچنین آب زیرزمینی شود. به علاوه نسبت COD به BOD برای مطالعه تصفیهبیولوژیکی فاضلاب قابل توجه است.
بنابراین برای بررسی این شکل از تصفیه، به خاطر سپردن اینکه این صنعت فصلی است و واحدهای تصفیه، فاضلاب خام را برای زمان محدودی دریافت خواهند کرد، مفید است و انتخاب روش تصفیه، باید بر طبق آن باشد.

روشهای تصفیه فاضلاب کارخانه قند و شکر:

1. ته نشینی ساده
2. تصفیه میکروبیولوژیکی (بی هوازی)
3. تصفیه میکروبیولوژیکی(هوازی)

زائدات جامد:

دو نوع پسماند از کارخانه های قند و شکر تولید می شود که عبارتند از:
1. تفاله
2. لجن فشرده
تفاله در فرآیند خرد کردن تولید می شود و عمدتا بعنوان سوخت در دیگ های بخار کارخانجات استفاده می شود. همچنین می توان از آن به عنوان ماده ی خام در تولید کاغذ استفاده نمود.
لجن فشرده شده شامل تمام ناخالصی های بدون منبع، همراه با CaCo3 ترسیب شده و سولفات می باشد. لجن فشرده حاصل از اضافه نمودن سولفید دوگانه شامل مواد مغذی ارزشمندی مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و غیره می باشد و بنابراین بعنوان کود مورد استفاده قرار می گیرد.